Hạt dây thanh là tổn thương dạng khối nhỏ,đối xứng vị trí 1/3 giữa dây thanh hai bên, chân khối thường rộng. Vị trí tổn thương nằm 1/3 giữa được cho là hậu quả của những “chấn thương” trong quá trình phát âm. Khi có hạt dây thanh sẽ làm người bệnh phát âm nặng nề, tình trạng giọng nói ngày khàn, hay hụt hơi, nói gắng sức, đau ngực khi nói.
Hạt dây thanh thường xuất hiện bệnh nhân nữ trẻ hoặc nam ở độ tuổi vị thành niên. Hạt dây thanh cũng rất thường gặp ở những người có nghề nghiệp phải nói nhiều hoặc nói lớn như giáo viên, ca sĩ. Các nhà khoa học cũng thấy rằng có sự liên hệ trực tiếp giữa tần suất nói (nhiều), tần số âm thanh với hạt dây thanh.
Hình 1: Tổn thương hạt dây thanh ở vị trí 1/3 giữa hai bên
Lưu ý rằng : tổn thương mép trong đối bên trên dây thanh ở bệnh nhân nam thì hầu như không phải là hạt xơ. Bất kỳ người bệnh nam có tổn thương trên cần phải được thăm khám kỹ trước khi kết luận hạt xơ dây thanh.
Hạt dây thanh không phải là tổn thương dạng tiền ung thư hay ung thư. Nói chung, tổn thương dạng hạt đối bên mép trong dây thanh hai bên ở bệnh nhân trẻ tuổi thì phần lớn không phải là bệnh lý ác tính và thủ thuật sinh thiết làm giải phẩu bệnh là không cần thiết.
II> Triệu chứng (dấu hiệu) của hạt xơ dây thanh là gì?
Thường hạt xơ dây thanh gây khàn giọng (không đau). Khàn giọng chủ yếu do thanh môn (hai dây thanh) khép không kín, hay rung không đều, mức độ khàn tùy thuộc vào kích thước hạt xơ.Khàn giọng tăng nặng khi có cảm lạnh hay có viêm họng. Hoặc tăng nặng khàn tiếng sau khi một lần la (hét),sau một đợt hát karaoke nhiều…
Hình 2: Hạt xơ dây thanh là hỏng giọng nói do ảnh hưởng đến họat động khép thanh môn và làm lọan rung dây thanh khi phát âm.
III> Hạt xơ dây thanh trông như thế nào?
Hạt xơ dây thanh thường tổn thương đối diện hoặc gần như đối diện. Kích thước hạt rất đa dạng trên từng bệnh nhân khác nhau. Hạt xơ thường có chân rộng và nhìn giống như một khối mô gắn hờ (lỏng lẻo) trên mép dây thanh. Hạt xơ có màu tương đương với mép tự do dây thanh, đây là điểm khác biệt lớn để phân biệt polyp và hạt xơ dây thanh , polyp dây thanh thường có màu đỏ sẫm hoặc đỏ hơn hẳn màu hồng nhạt của mép trong dây thanh. Hạt xơ không phát triển nhanh trong thời gian ngắn như polyp, nó hình thành do những “chấn thương” giọng nói lặp đi lặp lại.
Lưu ý : những tổn thương không đối xứng không được chẩn đoán là hạt xơ. Hạt xơ dây thanh là phải có 2 tổn thương đối xứng nhau, kích thước tương đương nhau. Hai tổn thương không đối xứng cần tìm chẩn đoán khác hạt xơ : nang nước hoặc polyp và viêm kích ứng đối bên
Hình 3 : hạt xơ dây thanh luôn luôn là tổn thương cặp, đối xứng nhau.
IV> Điều trị hạt xơ dây thanh như thế nào?
Tạm ngưng nói là bước điều trị đầu tiên, giúp cải thiện chất giọng do giảm phù nề, teo bớt hạt xơ nhưng dường như triệu chứng khàn không rút lui hẳn. Triệu chứng khàn có thể tăng dần ngọai trừ điều chỉnh tần suất và tần số giọng nói cho phù hợp (tức thay đổi thói quen nói lớn, nói nhiều).
Thuốc kháng viêm thường được dùng để giảm sưng giảm phù nề nhưng không thể giải quyết tận gốc triệu chứng khàn.
Luyện âm là một trong những phương pháp chủ yếu để điều trị hạt dây thanh. Mục đích của luyện âm là giúp người bệnh nhận ra tình hình và những thói quen xấu của giọng nói sẽ sinh ra hạt dây thanh, từ đó giúp bệnh nhân tìm ra “chiến lược” cho giọng nói để giảm bớt tác động lên dây thanh. Điều quan trọng nên báo cho bệnh nhân biết rằng luyện âm giúp tạo ra cho bệnh nhân giọng nói tốt nhất và nhấn mạnh rằng luyện âm không phải là cách điều trị cho mất hạt xơ hay teo đi hạt xơ. Luyện âm giúp dây thanh mềm mại, uyển chuyển hơn nhằm cải thiện chất lượng giọng nói.
Có một số quan niệm sai lầm về hạt xơ dây thanh, đặc biệt là trong giới nghệ sĩ: khi có hạt dây thanh là sẽ mất hẳn giọng bình thường của họ, điều này đồng nghĩa họ phải bỏ nghề. Với phương pháp điều trị và điều chỉnh giọng nói hợp lý, hạt xơ không làm hỏng nghề nghiệp của người bệnh.
Đa số trường hợp, hạt xơ đã xuất hiện trong thời gian dài, các phương pháp điều trị khác đã được lặp đi lặp lại nhiều lần nhưng triệu chứng khàn giọng vẫn không cải thiện, thủ thuật cắt hạt xơ sẽ giúp cải thiện lớn triệu chứng khàn giọng tận gốc.
Trở về trang chính
